Julian Tuwim - Stary Cygan

Leon Lewkowicz 1888r

Hen, w ciemnym borze mieszka niebożę,

Cygan staruszek, od wielu już lat.

Smętne piosneczki z jego skrzypeczki

Niegdyś płynęły... dziś nie chce ich świat.

Znów przyszła wiosna, wonna, radosna,

I cicho w gałązkach zaćwierkał znów ptak.

W sercu Cygana znów krwią broczy rana,

Więc szepce cicho do żony swej tak:

"Gdzie są me skrzypki lipowe?

Serce drży we mnie jak liść,

Hen, tam do miasta gwarnego

Muszę dziś jeszcze iść.

Zagrać chcę jeszcze raz w życiu

Tę starą piosenkę swą.

Jam Cygan z dziada pradziada

I żyłem tylko nią.

Jam z pieśnią żył i umrę z nią".

Więc idzie stary przez pola, jary,

Choć starość mu ciąży na plecach jak garb.

Idzie, kuleje, pot zeń się leje

I mocno ściska skrzypeczki, swój skarb.

Już jest nareszcie w wyśnionym mieście,

Do sali wspaniałej się zbliża, a drży.

Serce mu wali, bo niegdyś w tej sali

Słuchano jego piosenek i gry:

"Przepraszam, mości panowie,

Czy nie pamięta kto z was?

Grywałem tu niegdyś, przed laty,

Pieśnią słodziłem czas.

Zagrać chcę jeszcze raz w życiu

Tę starą piosenkę swą.

Jam Cygan z dziada pradziada

I żyłem tylko nią.

Jam pieśnią żył i umrę z nią".

Wtem ktoś wyskoczy z śmiechem ochoczym:

"Moi panowie, ten oszust z nas kpi!

Włóczęgo! Fora z pańskiego dwora!

Piccolo! Hejże, otwieraj mu drzwi!".

Na rozkaz pana kelner Cygana

Za drzwi wyrzucił i uderzył w kark.

Znalazła potem skrzypki pod płotem

Stara Cyganka i łkała wśród skarg:

"Już on nie zagra wam nigdy,

O ludzie bez serc i dusz,

Zmilkły na zawsze skrzypeczki

Zamilkły na zawsze już!

Jest w ciemnym lesie grób cichy,

Śród leśnych kwiatów się skrył,

Leży w nim Cygan staruszek,

Który dla pieśni żył.

Żył tylko z nią

i umarł z nią".